ده نکته مهم که در صعودهای زمستانی باید مورد توجه قرار گیرد

مقدمه مترجم: 

کوهنوردی فنی زمستانه و تلاش بر روی مسیرهای سنگنوردی و یخ نوردی در فصل زمستان یکی از رموز پیشرفت کوهنوردی در بسیاری از کشورهای صاحب نام در این عرصه است.

 سنگنوردان و فنی کاران ما باید یاد بگیرند که فصل سنگنوردی و صعود دیواره ها فقط بهار و تابستان نیست و اگر قصد داریم سطح کارهای فنی حود را به کشورهای پیشرفته نزدیک کنیم باید به صعودهای فنی زمستانه رو بیاوریم. 

هدف از ارائه این مقاله ارائه نکاتی است که باید در صعودهای عمودی زمستانه باید مد نظر قرار بگیرد نکاتی که بسیاری از آنها در هر نوع فعالیت کوهنوردی دیگر نیز مصداق دارد ولی دراینجا با رویکرد صعودهای عمودی ارائه شده است. افرادي هستند که قصد دارند بعد از يک دوره سنگنوردي تابستانه وارد برنامه هاي زمستانه شوند خبر خوب براي اين  افراد اين است که  خيلي از مهارتهاي  سنگنوردي تابستانه عينا" در برنامه هاي زمستانه نيز کاربرد دارند و خبر بد نيز اين است که  اگر  شما به اندازه کافي تجربه کوهپيمائي نداريد قبل از اینکه اقدام به اجرای برنامه هاي زمستانه کنيد بايد مهارتهاي لازم در اينخصوص کسب کنيد و بعد وارد برنامه هائي از اين دست شويد. در اينجا 10 نکته کليدي که در برنامه هاي فني  زمستانه بايد مورد توجه قرار گیرد را ارائه مي دهيم:

 1-کاهش طول  روز

در زمستان هوا سرد است, پيمايش مسير بيشتر طول مي کشد و روزها هم کوتاهتر مي شوند. اولين چيزي که به ذهن مي رسد اين است که ما بايد مهارتهاي فعاليت در تاريکي را ياد بگيريم کسب اين مهارت  لازم است اما اگر حرکتتان را زودتر انجام دهيد و مسيري را مطابق با توانائي خود و زمان مفيد در دسترس خودتان  انتخاب کنيد  نيازي نخواهيد داشت که در تاريکي شب برنامه را به پايان برسانيد.

اما به هيچ وجه روي اينکه حتما" در روشنائي روز به انتهاي مسير مي رسيد حساب نکنيد و تمهيدات لازم را براي مواجهه با شرائطي که به علل مختلف صعود و فرود شما بيش از زمان پيشبيني طول بکشد و به تاريکي بر بخوريد بيانديشيد(همراه داشتن هد لامپ با باطري اضافه و پوشاک مناسب  و ... )

 

2-کنترل وضعيت هوا

هوا در زمستان ناپايدارتر از تابستان است  و شرائط سخت تري از لحاظ سرما ,بارش و وجود برف و يخ در مسير حکم فرماست. بنابراين در اين فصل بايد دقت بيشتري در کنترل و خبردار شدن از وضعيت هوا داشته باشيم. قوانين ساده اي در اينخصوص وجود دارد مثلا"  سيستمهاي هوائي که از شرق و شمال مي آيند در زمستان  نسبت به سيستمهائي که از غرب و جنوب مي آيند هواي سرد تري را بهمراه دارند.

مطالعات خود را در زمينه هواشناسي توسعه دهيد و سايتهاي هواشناسي را به خوبي بشناسيد و از آنها بهره بگيريد.

3-بهمن شناسي

بيشتر افراد در بهمنهائي گير مي افتند که خود آنرا ايجاد کرده اند و در اينخصوص کوهنوردان آسيب پذير ترند.

منطقه اي را که قرار است در آن فعاليت کنيد را از لحاظ امکان ريزش بهمن بررسي کنيد و بعد اقدام به اجراي برنامه کنيد  پارامترهائي چون شيب مسير هاي پيمايش,حجم برف زمان آخرين بارش جهت و سرعت باد ,دماي هوا در اين بررسي مورد نياز هستند .

بطور خلاصه : دانش بهمن شناسي خود را بالا ببريد.

 

4-چيدن ابزار

در فصل تابستان به ابتداي مسير مي رويم و بعد از اينکه ابزارهاي خود را مرتب نموده و به هارنس وصل مي کنيم  صعود خود را شروع مي کنيم اما در زمستان نقاط شروع سنگنوردي ممکن است  شيبهاي تند و نامناسب(يخ زده و بهمنگير و ... ) باشند لذا لازم است که قبل از اين بخشها موضعي مناسب را جهت شروع کار فني و استقرار اوليه در نظر گرفت و ابزارها را مرتب نمود.

در صعود زمستاني ابزارهاي خود را به حد اقل برسانيد و بدانيد که زياد نمي توانيد  در شکافهاي موازي ابزار گذاري کنيد. ميخ و رول ابزارهاي خوبي براي  ايجاد نقاط حمايت مياني است اما ترجيحا" سعي کنيد استفاده از آنها را به حد اقل برسانيد.

5-کلاه کاسک

در صعود زمستاني  شما علاوه بر سقوط سنگ در معرض ريزش برف و قطعات يخ نيز هستيد. بنابر اين استفاده از کلاه کاسک ضروري  تر از پيش است.

کلاه کاسک خود را طوري انتخاب کنيد که بتوان يک کلاه  نيز جهت گرم شدن زير آن پوشيد. همچنين کنترل کنيد که کلاه کاپشن شما نيز به اندازه اي باشد که در مواقع لزوم  بتوان آنرا روي کلاه کاسک کشيد.

6-حمايت

اگر بعنوان نفر دوم صعود مي کنيد حتما" در انتخاب نقطه اي که ايستاده و نفر سرطناب را حمايت  مي کنيد دقت کنيد. به علت پوشيده بودن مسير از سنگ و يخ و برف و يا احتمال شکستن قنديل هاي يخي و يا شکستن نقابهاي برفي  به علل طبيعي و يا تحريک نفر صعود کننده شما مدام در معرض خطر ريزش هستيد. لذا تا حد ممکن زير مسير صعود و يا سقوط احتمالي نايستيد .

7-فاصله مياني ها

در زمستان مسير هاي صعود به اندازه تابستان مطمئن نيست. مسيري کم شيب و به ظاهر ساده به علت لغزنده بودن مي تواند خطرناک باشد. لذا بعد از شروع صعود در اسرع وقت اولين مياني را در نقطه اي مطمئن نصب کنيد.

در نصب ابزارهاي مياني در شکافها ابتدا شکاف را کاملا" تميز نموده و از برف و يخ خالي کنيد و بعد ابزار را کار بگذاريد

استفاده از سيستم دو طنابه و اسلينگهاي بلند مي تواند ايمني شما را در صعود بالا ببرد.

8-ارتباطات

حتي در يک هواي خوب نيز ممکن است در برقراري ارتباط با همطناب خود  مشکل داشته باشيد لذا يک سيستم ارتباطي مناسب را بين اعضاي تيم ايجاد کنيد.(علائمي صوتي و يا سيگنالهائي با حرکت طناب و يا استفاده از تجهيزات بي سيم)

9-نقاب برفي

يک نقاب بزرگ در بالاي مسير مي تواند مانع تاپ کردن و رسيدن به انتهاي مسير شود. بنابراين قبل از اينکه مسيري را براي صعود انتخاب کنيد يک ارزيابي درخصوص وضعيت نقابهاي برفي انجام دهيد و اينکه اگر با چنين شرائطي مواجه شويد آمادگي عبور از آن را داريد يا نه؟

اطلاع از وضعيت حجم برف سرعت و جهت باد و ... در اينخصوص راهگشاست.

 

10-پايان صعود

حتي اگر مسير صعود در زمستان به يک نقاب برفي منتهي نشود ممکن است کارگاه انتهائي آن در يک شيب برفي تند و لغزنده  قرار دارد که هيچ ابزاري نيز در آن کار گذاشته نمي شود که براي اين موضوع بايد تمهيدات لازم انديشيده شود.

بعنوان مثال در آخرين نقطه قبل از شيب برفي که امکان برقراري کارگاه وجود دارد کارگاه را برقرار نموده و در مرحله بعد با طول طناب بيشتري مي توانيد آن بخش را رد نموده و از مسير خارج شويد.

برخي سنگنوردان فراموش مي کنند که همانطور که صعود مي کنند برگشتي نيز وجود دارد .

قبل از اقدام به صعود بايد مسير برگشت را نيز شناسائي نمود طوري که حتي اگر به تاريکي بر بخوريد نيز بتوانيد مسير برگشت را بيابيد.

بدون شک همه مواردي را که در يک صعود زمستاني بايد مد نظر قرار گيرد را نمي توان در يک مقاله و در فرصتي اندک توضيح داد و لازم است که دايره دانش خود را در اينخصوص بيش از پيش گسترش داد.

 منبع:  http://www.thebmc.co.uk

مترجم: مهدي فرهادي

گیر کردن طناب در دیواره- راهکارهائی برای پیشگیری و حل مشکل

یکی از لذت بخش ترین بخشهای دیواره نوردی  فرود از دیواره با طناب است.

کاری که از لحاظ فیزیکی چندان انرژی بر نیست و بعد از یک صعود سنگین و دشوار از یک دیواره بلند بسیار لذت بخش است.
اما با وجود راحتی و لذت بخش بودن , فرود خطرات و مشکلاتی با خود بهمراه دارد که آنرا حتی خطرناکتر و گاهی اوقات پیچیده تر از صعود می کند.
یکی از مشکلات عمده ای که همواره با فرود همراه است مشکل گیر کردن و یا لاخ شدن طناب است. بدین شکل که شخص فرود رفته و به کارگاه بعد می رسد اما هنگامی که قصد جمع کردن طناب را دارد هرچه تلاش می کند طناب به سمت پائین حرکت نمی کند و انگار نیروئی از بالا آنرا نگه داشته و اجازه حرکت بدان نمی دهد مشکل گیر کردن طناب همواره با دیواره نوردان همراه است اما هرچه دیواره نوردی کم تجربه تر باشد این مشکل برای او بیشتر رخ خواهد داد و حل آن نیز برایش مشکل تر خواهد بود.
در طول حدود 12 سالی که من به کوهنوردی فنی و دیواره نوردی می پردازم شاید بیش از 10 بار با این مشکل مواجه شده ام و با توجه به تجربیات و مطالعاتم راهکارهای ذیل را برای پیشگیری و رفع این مشکل پیشنهاد می کنم:

آماده سازی مقدمات فرود: 
اولین کاری که شما باید انجام دهید برقراری کارگاه فرود است این کارگاه باید دارای ويژگیهای زیر باشد: 
محل برقراری کارگاه: 
کارگاه را در محلی برقرار کنید که تا حد ممکن طناب فرود با سطح سنگ تماس نداشته باشد و یا بر لبه تیز سنگ قرار نگرفته و یا در شکافی فرو نرود. و در صورتیکه محل کارگاه ایده آل نیست می توانید با بلند کردن بازوهای کارگاه از طریق تسمه یا طنابچه حلقه فرود که طناب از آن رد می شود را در موقعیت مناسب قرار دهید.
 مسیر فرود: 
فرود از مسیرهای دارای پیچ و خم و بر آمدگی زیاد که سطح تماس طناب با سنگ زیاد علاوه بر اینکه فرود را دشوار می کند،فرآیند جمع کردن طناب را نیز می تواند با مشکل ایجاد کند. لذا تا حد ممکن برای فرود از این مسیرها اجتناب کنید . مسیر صعود و فرود الزاما" یکی نیست گاه پیش می آید که در یک دیواره برای فرود کارگاه های مجزا ایجاد می شود تا بتوان فرودی ایمن تر و راحت تر داشت. 
استفاده از حلقه فرود: 
رای فرود حتمااز حلقه های فلزی و یا کارابین پیچ استاندارد استفاده کنید . قرار دادن مستقیم طناب فرود بر روی تسمه یا طنابچه علاوه بر اینکه در هنگام جمع کردن طناب بعلت اصطکاک زیاد باعث آسیب دیدن روکش طناب می شود جمع کردن طناب را مستلزم صرف انرژی زیاد می کند.
گره مناسب اتصال طنابها:
وقتی شما قصد فرود از ارتفاعی بیش از نصف طول طنابتان دارید باید از دو رشته طناب برای فرود استفاده کنید لذا باید با گرهی مناسب دو سر طناب را به هم وصل کرده و از حلقه فرود عبور دهید سه نوع گره در این خصوص قابل استفاده است :
گره دو سر طناب دولا: که بعلت اینکه در هر دو طرف بر آمدگی دارد امکان لاخ شدنش زیاد است 
گره هشت : این گره در یک طرف برآمدگی دارد و از گره دو سر طناب مناسب تر است اما حجم ان زیاد است.
گره سر دست: مناسبترین گره بعلت حجم کم و یک طرفه بودن برآمدگی.
لازم به ذکر است که پس از اتصال طنابها دقت کنید که بعد از فرود و هنگامی که قصد جمع کردن طناب را داشتید کدام طناب را باید  بکشید طوریکه گره اتصال طنابها داخل حلقه فرود گیر نکند.
موقعیت طناب:
طناب فرود را طوری در مسیر بریزید که روی لبه های تیز سنگ ,درون شکافها ,روی مسیرهای ریزشی و انباشته از سنگریزه و سایر محلهای نامناسب قرار نگیرد.
ریختن طناب در مسیر: 
دوسر طناب را بطور جداگانه یک گره هشت یا سردست بزنید و پس از عبور دادن آن از حلقه فرود و جمع کردن طناب بصورت دولا و همچنین حلقه کردن آن بصورت حلقه های کوچک(40 تا 50 سانت) آنرا در مسیر صحیح پرتاب کنید. 
علت زدن این گره ها جلوگیری از خروج طناب از ابزار فرود در مواقعی است که شخص به هر دلیلی ممکن است کنترل ابزار فرود را از دست بدهد. و علت اینکه هر رشته طناب را باید بطور جداگانه گره زد و درسر طناب را نباید به هم گره زد این است که از تابخوردن طنابها به دور هم جلوگیری  شود چرا که همین تاب خوردن طنابها به دور هم از عواملی است که جمع کردن طناب را با مشکل مواجه می کند. 
نوع طناب: 
طنابهای با عمر بالا و فرسوده بعلت زیر بودن روکش و همچنین حجیم بودنشان بسیار مستعد لاخ شدن و گیر کردن بر سطوح سنگ هستند بنا براین بهتر است که  مخصوصا" در مسیرهایی که طناب با سطح سنگ در تماس است و یا سنگها آهکی و زبر هستند(نمونه بارز این نوع سنگها در دیواره بیستون است) ترجیحا" از این نوع طنابها استفاده نگردد. قطر طناب نیز در راحتی جمع کردن آن مؤثر است .یکی از مزایای استفاده از طنابهای دو قلو و یا نیم طناب(با قطر8 تا 9 میلیمتر) در صعود دیواره ها راحتی جمع شدن آنها در هنگام فرود است چرا که کم بودن قطر طناب باعث می شود که اولا" سطح درگیر طناب با سنگ کاهش یافته و در نتیجه اصطکاک کاهش یابد  و ثانیا" حجم گره اتصال دو سر طنابهای فرود کاهش یابد و امکان گیر کردن آن کمتر شود.
حین اجرای فرود:
نکته مهم حین فرود این است که شخص فرود رونده از تاب خوردن طنابها به دور هم  جلوگیری کند و همچنین با حرکت در راستای کارگاه و از مسیر مناسب از قرار گرفتن طناب بر روی سطوح نا مناسب و یا شکافها جلوگیری کند و در صورتیکه طناب در موقعیت مناسبی قرار گرفته آنرا اصلاح کند.همچنین شخص قبل از عبور از بخشی از طناب که گیر نموده باید ابتدا آنرا رها کرده و سپس به فرود ادامه دهد. مثلا" اگر شخص در هنگام فرود متوجه می شود که انتهای یکی از طنابها در شکافی گیر کرده است اگر از آن شکاف عبور کرده و در پایین آن قرار بگیرد و بعد سعی کند طناب را خارج کند کار بسیار مشکلی پیش رو خواهد داشت در صورتیکه بهتر است به محض مشاهده چنین وضعیتی به سمت بالای شکاف مورد نظر و محل لاخ شدن طناب فرود رود و بعد از آزاد کردن طناب به فرودش ادامه دهد.بعد از پایان فرود نفر اول با هماهنگی نفر دوم که در کارگاه فرود مستقر است رشته طنابی را که گره اتصال دو طناب بین آن و حلقه فرود قرار گرفته(این رشته طناب قبل از فرود باید توسط فرو فرود رونده شناسائی شود) مقداری کشیده تا در صورتیکه مشکلی در جمع کردن طناب وجود داشته باشد توسط فرد مستقر در کارگاه شناسائی و رفع گردد.
حین جمع کردن طناب: 
بعد از اینکه نفر آخر فرود آمده و به کارگاه رسید حساسترین مرحله که همانا جمع کردن طناب است آغاز می شود. فرد باید رشته طناب مناسب را به آرامی و بدون ایجاد شوک و با سرعتی یکنواخت جمع کند هرنوع عجله و یا شوک وارد کردن به طناب می تواند احتمال مشکل در جمع کردن طناب را بالا ببرد. 
بعد از گیر کردن طناب چه باید کرد؟
اگر در حال جمع کردن طناب متوجه شدید که طنابتان گیر کرده و جمع نمی شود ;چند نکته است که باید رعایت شود:
 اول اینکه  بلافاصله شروع به جمع کردن طناب با حد اکثر نیرویتان نکنید. 
سعی کنید با یک حرکت سریع و شوک طناب را از شکاف خارج کرده و یا از روی برآمدگی سنگ منحرف کنید. کاری دیگر که می توان انجام داد این است که طناب را با حد اکثر توانتان کشیده و بلافاصله رها کنید این عمل می تواند باعث شود که بعد از رها کردن طناب توسط شما نیروی عکس العمل شما که به سمت بالا اعمال می شود و طناب را به سمت بالا سوق داده و می تواند باعث خروج طناب از شکاف یا انحراف آن از برآمدگی سنگ شود.
اگر این روشها جواب نداد می توان کشیدن طناب را با حد اکثر نیرو توسط هردو یا هر سه نفر صعود کننده امتحان کرد.
اما اگر همه این روشها جواب نداد در دوحالت ذیل شما هنوز شانس خلاصی از این مشکل را دارید. 
حالت اول اینکه هردو سر طناب هنوز در دست شماست در این حالت دوسر طناب را در کارگاه فیکس کنید و بر روی طناب صعود کرده تا به محل ایجاد مشکل رسیده و با آزاد کردن طناب فرود آمده و طناب را جمع کنید.
حالت دوم اینکه بیشتر از نیمی از طناب( ویا در صورتیکه با دو طناب فرود آمده اید بیش از یک طول از طنابها) نزد شماست-حالتی که کل طناب از حلقه فرود خارج شده و بین مسیر گیر کرده است- سر آزاد طناب را به خود بسته و با حمایت صعود کرده تا به محل مشکل برسید و با رفع آن فرود بیائید.